Εισαγωγή: Τι είναι η Υποκαλιαιμία;
Η Υποκαλιαιμία ορίζεται ως η κατάσταση κατά την οποία η ποσότητα του καλίου στο αίμα σας είναι πολύ χαμηλή. Το κάλιο είναι ένας ηλεκτρολύτης—ένα μέταλλο που μεταφέρει ηλεκτρικό φορτίο όταν διαλύεται στα υγρά του σώματος. Το σώμα σας χρειάζεται κάλιο για να λειτουργούν σωστά τα κύτταρα, οι μύες και τα νεύρα σας. Ειδικότερα, το κάλιο είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία των μυών, των νεύρων και της καρδιάς, καθώς και για ένα υγιές πεπτικό σύστημα και την υγεία των οστών.
Οι φυσιολογικές τιμές καλίου για έναν ενήλικα κυμαίνονται από 3,5 έως 5,2 mEq/L (3,5 έως 5,2 mmol/L). Οποιαδήποτε τιμή κάτω από 3 mEq/L (3 mmol/L) μπορεί να θεωρηθεί σοβαρή υποκαλιαιμία.
Αιτίες: Γιατί πέφτει το Κάλιο;
Το κάλιο λαμβάνεται από τις τροφές που καταναλώνετε, και τα νεφρά σας απομακρύνουν την περίσσεια μέσω των ούρων για να διατηρήσουν τη σωστή ισορροπία.
Το χαμηλό κάλιο στο αίμα συνήθως συμβαίνει λόγω υπερβολικής απώλειας από τον πεπτικό σωλήνα.
Συνηθισμένες αιτίες υποκαλιαιμίας περιλαμβάνουν:
- Απώλεια μέσω πεπτικού: Συχνός εμετός, διάρροια ή χρήση καθαρτικών. Η απώλεια υγρών λόγω εμετού ή διάρροιας που διαρκεί περισσότερο από 24 έως 48 ώρες μπορεί να προκαλέσει υποκαλιαιμία.
- Φάρμακα: Διουρητικά («χάπια νερού») που προκαλούν την αποβολή υπερβολικού καλίου μέσω των ούρων. Άλλα φάρμακα όπως η ινσουλίνη, ορισμένα αντιβιοτικά (π.χ., αμφοτερικίνη Β) και τα κορτικοστεροειδή.
- Ιατρικές καταστάσεις: Διατροφικές διαταραχές, όπως η νευρική βουλιμία, διαταραχή χρήσης αλκοόλ, χρόνιες νεφρικές παθήσεις, και χαμηλά επίπεδα μαγνησίου (υπομαγνησιαιμία). Επίσης, ορισμένες διαταραχές των επινεφριδίων και σπάνιες γενετικές νεφρικές διαταραχές, όπως το σύνδρομο Bartter.
- Άλλες αιτίες: Υπερβολική εφίδρωση (υπεριδρωσία) και σπανιότερα, η μη επαρκής πρόσληψη καλίου λόγω φτωχής διατροφής.
Συμπτώματα: Πώς Εκδηλώνεται το Χαμηλό Κάλιο;
Ήπιες περιπτώσεις χαμηλού καλίου ενδέχεται να μην προκαλούν καθόλου συμπτώματα. Ωστόσο, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Πεπτικά προβλήματα: Δυσκοιλιότητα.
- Μυϊκά προβλήματα: Μυϊκή αδυναμία και σπασμοί. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή μυϊκή αδυναμία ή ακόμη και παράλυση.
- Καρδιακά προβλήματα: Αίσθημα παλμών ή αρρυθμίες (ακανόνιστοι καρδιακοί ρυθμοί). Οι ακανόνιστοι καρδιακοί ρυθμοί είναι η πιο ανησυχητική επιπλοκή των πολύ χαμηλών επιπέδων καλίου, ειδικά σε άτομα με καρδιακή νόσο.
- Γενικά συμπτώματα: Υπερβολική κούραση (κόπωση), μούδιασμα και μυρμήγκιασμα.
Πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν επίσης χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση), ζαλάδα ή λιποθυμία, υπερβολική ούρηση (πολυουρία) και υπερβολική δίψα (πολυδιψία).
Διάγνωση και Αντιμετώπιση
Η υποκαλιαιμία συνήθως διαγιγνώσκεται μέσω εξέτασης αίματος που ελέγχει το επίπεδο καλίου. Εάν επιβεβαιωθεί η υποκαλιαιμία, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης θα προσπαθήσει να προσδιορίσει την αιτία, ενδεχομένως παραγγέλνοντας και άλλες εξετάσεις αίματος (όπως για μαγνήσιο) ή ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) για τη μέτρηση του καρδιακού ρυθμού, καθώς η υποκαλιαιμία μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες.
Θεραπεία:
- Ήπιες περιπτώσεις: Ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης πιθανότατα θα συνταγογραφήσει συμπλήρωμα καλίου από το στόμα.
- Σοβαρές περιπτώσεις: Εάν το επίπεδο καλίου είναι εξαιρετικά χαμηλό, προκαλεί μη φυσιολογικούς καρδιακούς ρυθμούς ή τα συμπληρώματα από το στόμα δεν επαρκούν, μπορεί να χρειαστεί χορήγηση καλίου μέσω φλέβας (ενδοφλεβίως).
Εάν χρειάζεται να λαμβάνετε διουρητικό, ο γιατρός σας μπορεί να σας αλλάξει σε έναν τύπο που διατηρεί το κάλιο στο σώμα (διουρητικό που «σώζει» το κάλιο) ή να συνταγογραφήσει επιπλέον συμπληρώματα καλίου.
Μπορείτε να δείτε
εδώ τα διαθέσιμα
συμπληρώματα καλίου στο κατάστημά μας.
Είναι επίσης κρίσιμο να αντιμετωπιστεί οποιαδήποτε υποκείμενη κατάσταση προκαλεί την υποκαλιαιμία. Χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, η σοβαρή υποκαλιαιμία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα καρδιακού ρυθμού, τα οποία μπορεί να είναι θανατηφόρα.
Πρόληψη μέσω Διατροφής
Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο υποκαλιαιμίας καταναλώνοντας μια διατροφή πλούσια σε τρόφιμα που περιέχουν κάλιο.
Τρόφιμα πλούσια σε κάλιο περιλαμβάνουν πολλά φρούτα, λαχανικά, άπαχο κρέας και ψάρι, γαλακτοκομικά και όσπρια. Ενδεικτικά, τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο είναι:
- Αβοκάντο
- Μπανάνες
- Φασόλια και αρακάς
- Πατάτες (ψητές)
- Σπανάκι
- Σκούρα φυλλώδη λαχανικά
- Άπαχο μοσχάρι και ψάρι (π.χ., σολομός)
- Γάλα
- Πορτοκάλια
- Βούτυρο ξηρών καρπών (π.χ. φυστικοβούτυρο)
- Ντομάτες
Σημαντική Σημείωση: Εάν αντιμετωπίζετε εμετό ή διάρροια που διαρκεί περισσότερο από μία έως δύο ημέρες (24 έως 48 ώρες), θα πρέπει να αναζητήσετε άμεση ιατρική φροντίδα, καθώς η απώλεια υγρών μπορεί να προκαλέσει υποκαλιαιμία. Η έγκαιρη θεραπεία είναι σημαντική.
Συμβουλευτική Υπόδειξη: Να συζητάτε πάντα τη διατροφή σας και τυχόν συμπτώματα με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης για να διασφαλίσετε ότι τα επίπεδα καλίου σας παραμένουν σε υγιή όρια. Μην ξεκινήσετε τη λήψη συμπληρωμάτων καλίου χωρίς τη συμβουλή του γιατρού σας.
Πηγές (References)
- Cleveland Clinic: Hypokalemia: Overview, Symptoms and Causes, Diagnosis and Tests, Management and Treatment, Prevention. (Τελευταία αναθεώρηση: 05/12/2022)
- MedlinePlus Medical Encyclopedia: Low blood potassium (Hypokalemia). (Αναθεώρηση: 06/12/2023)
- Mayo Clinic: Low potassium (hypokalemia): Symptoms, When to see a doctor. (Δημοσίευση: 21/03/2025)
